Kinh doanh đa cấp là một phương thức tiếp thị trong đó sản phẩm được bán thông qua một mạng lưới các đại lý độc lập, thường được gọi là nhà phân phối hoặc nhà bán hàng đa cấp. Mô hình này khác biệt với các hình thức tiếp thị truyền thống bởi vì các nhà phân phối không chỉ kiếm tiền từ việc bán sản phẩm mà còn từ việc mời người khác tham gia vào mạng lưới kinh doanh của họ. Mặc dù kinh doanh đa cấp có thể mang lại cơ hội lớn cho một số người, nhưng cũng gặp phải nhiều tranh cãi về tính đạo đức và tính hợp pháp của nó. Để hiểu rõ hơn về khái niệm bán hàng đa cấp chân chính là gì? Có được phép kinh doanh đa cấp không? Hãy cùng ACC tìm hiểu những thông tin ấy qua bài viết dưới đây nhé!
Bán hàng đa cấp chân chính là gì? Cách nhận biết mô hình lừa đảo
1. Bán hàng đa cấp chân chính là gì?
Theo Điều 2 Nghị định 40/2018/NĐ-CP về bán hàng đa cấp chân chính là việc sử dụng mạng lưới người tham gia với nhiều cấp, nhiều nhánh. Trong đó, các thành viên trong mạng lưới có thể nhận được hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác từ thành công kinh doanh của bản thân và các thành viên khác trong mạng lưới.
Có thể hiểu, bán hàng đa cấp chân chính là hình thức kinh doanh mà các nhà phân phối không chỉ bán sản phẩm mà còn tập trung vào việc xây dựng và quản lý một mạng lưới bán hàng. Trong mô hình này, các nhà phân phối thường nhận được hoa hồng từ việc bán sản phẩm và cũng từ việc mở rộng mạng lưới bán hàng bằng cách giới thiệu và huấn luyện người mới tham gia. Điều quan trọng là các nhà phân phối chân chính chú trọng vào việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng và đồng thời hỗ trợ và đào tạo các thành viên mới của mạng lưới để họ có thể thành công.
2. Đặc điểm của kinh doanh đa cấp
Theo đó, dưới đây là các đặc điểm của bán hàng đa cấp:
- Bán hàng đa cấp là một phương thức bán lẻ hàng hóa. Công ty có thể sản xuất và tiếp thị sản phẩm trực tiếp, hoặc phân phối hàng hóa của các công ty khác. Các sản phẩm được bán thông qua mạng lưới tiếp thị.
- Việc bán hàng được thực hiện thông qua một mạng lưới người tham gia với nhiều cấp độ và nhánh khác nhau. Trái với việc sử dụng đại lý, cửa hàng, hoặc siêu thị, các sản phẩm trong bán hàng đa cấp được phân phối trực tiếp hoặc giới thiệu bởi các nhà phân phối.
- Người tham gia được hưởng các loại hoa hồng và tiền thưởng từ việc bán hàng của mình và của những người khác trong mạng lưới. Hoa hồng trực tiếp được tính dựa trên doanh số bán hàng cá nhân, trong khi hoa hồng gián tiếp được trả khi xây dựng mạng lưới tiêu thụ của người tham gia.
3. Có được phép kinh doanh đa cấp không?
Khi nhắc tới đa cấp và kinh doanh đa cấp, hẳn sẽ có rất nhiều người cho rằng đây là lừa đảo và vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, thực tế mô hình kinh doanh đa cấp đã xuất hiện từ rất lâu và được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng vào hoạt động kinh doanh bởi những lợi ích mà mô hình này đem lại.
Có được phép kinh doanh đa cấp không?
Ngoài ra, theo khoản 11 Mục 3 của Đạo luật Thương mại năm 1974 quy định rằng bán hàng theo bậc là phương thức tiếp thị để bán lẻ hàng hóa đáp ứng các điều kiện sau:
- Người tham gia bán hàng gồm nhiều cấp nhiều ngành khác nhau;
- Hàng hóa do người tham gia bán hàng đa cấp trực tiếp tiếp thị cho người tiêu dùng tại nơi ở nơi làm việc của người tiêu dùng hoặc ất kỳ địa điểm nào khác của người tiêu dùng không phải là địa điểm bán lẻ thông thường của doanh nghiệp hoặc người tham gia;
- Người tham gia bán hàng đa cấp được hưởng hoa hồng tiền thưởng hoặc lợi ích kinh tế khác dựa trên kết quả hoạt động bán hàng của mình và của cấp dưới trong mạng lưới của mình. tổ chức này và mạng lưới này được xác nhận ở công ty kinh doanh đa cấp.
Vì vậy nếu đáp ứng đủ các điều kiện của pháp luật thì hành vi bán hàng đa cấp là hợp pháp.
Ở Việt Nam, mặc dù mô hình kinh doanh này đã xuất hiện từ trước đây thế nhưng nhiều tổ chức đã biến tướng hình thức kinh doanh này để lừa đảo. Do đó, pháp luật Việt Nam đã có quy định cụ thể về kinh doanh đa cấp để có cơ chế kiểm soát hoạt động này, tránh những biến tướng, rủi ro cho các bên tham gia.
Như vậy, kinh doanh đa cấp hoàn toàn hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc kinh doanh đa cấp phải đủ điều kiện và được thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
4. Điều kiện kinh doanh đa cấp
Để thực hiện kinh doanh đa cấp, trước hết cần nắm vững các quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 của Nghị định này, tổ chức muốn đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải đáp ứng các điều kiện sau:
Điều kiện thành lập doanh nghiệp:
- Doanh nghiệp phải được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam và không từng bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.
- Đối với các loại hình doanh nghiệp như công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên, và công ty cổ phần, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không được là tổ chức hoặc cá nhân từng giữ chức vụ tại doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo Nghị định 42/2014/NĐ-CP.
Điều kiện kinh doanh đa cấp
Điều kiện vốn:
- Doanh nghiệp phải có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên.
- Phải ký quỹ tại một ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam.
Các điều kiện khác:
- Phải có mẫu hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, quy tắc hoạt động, kế hoạch trả thưởng, chương trình đào tạo cơ bản rõ ràng, minh bạch và phù hợp.
- Phải có hệ thống công nghệ thông tin quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp, trang thông tin điện tử để cung cấp thông tin về doanh nghiệp và hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp.
- Phải có hệ thống thông tin liên lạc để tiếp nhận, giải quyết thắc mắc, khiếu nại của người tham gia bán hàng đa cấp.
5. Những mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam hiện nay
5.1 Đa cấp hợp pháp
Mô hình đa cấp hợp pháp là một phương thức kinh doanh được công nhận bởi pháp luật. Nó hoạt động thông qua việc bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng mà không thông qua các đại lý bán lẻ. Điều này giúp tiết kiệm chi phí quảng cáo, chi phí mặt bằng và chi phí vận chuyển. Các khoản tiết kiệm này thường được đầu tư vào việc nâng cấp sản phẩm hoặc cải thiện dịch vụ để tiếp tục phục vụ người tiêu dùng. Mô hình này cũng tận dụng thói quen chia sẻ của người tiêu dùng khi họ hài lòng với sản phẩm hoặc dịch vụ, từ đó tạo ra một mạng lưới phân phối tự nhiên.
Mặc dù gây tranh cãi trong xã hội, nhưng theo quy định của pháp luật, các công ty đa cấp hợp pháp được xây dựng dựa trên mạng lưới người tham gia, nhận hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác từ hoạt động kinh doanh của mình.
5.2 Đa cấp biến tướng
Mô hình đa cấp biến tướng là một biến thể không lành mạnh của mô hình đa cấp, không tuân thủ các quy định pháp luật và thường được thực hiện bởi các tổ chức hoặc cá nhân không trung thực. Thay vì tập trung vào việc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ chất lượng, mô hình này thường tập trung vào việc lừa đảo và lừa dối người khác để thu hút vốn đầu tư. Các chiêu trò lừa đảo có thể bao gồm hứa hẹn lợi nhuận không thực tế, lãi suất cao, hoặc các chính sách không minh bạch. Thường mục tiêu của mô hình này là những người thiếu kinh nghiệm, dễ tin, hoặc không có kiến thức về các nguy cơ tiềm ẩn.
Điều này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng không chỉ về mặt tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín và lòng tin của người tiêu dùng đối với các mô hình kinh doanh khác.
Những mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam hiện nay
6. Cách nhận biết công ty đa cấp uy tín hay lừa đảo
Để nhận biết một công ty đa cấp có uy tín hay không, có một số điểm quan trọng cần lưu ý những điều sau:
6.1 Cách nhận biết công ty đa cấp uy tín
- Sản phẩm chất lượng: Công ty đa cấp uy tín thường tập trung vào việc cung cấp những sản phẩm chất lượng và giá trị thực sự. Họ đặt trọng tâm vào việc giới thiệu những sản phẩm có ích và chất lượng cao cho khách hàng.
- Đào tạo nhà phân phối: Để đảm bảo hoạt động bán hàng hiệu quả, công ty uy tín sẽ đầu tư vào việc đào tạo nhà phân phối. Đào tạo này giúp họ hiểu rõ về sản phẩm và phương pháp bán hàng chuyên nghiệp.
- Tập trung vào bán hàng: Công ty uy tín thường tập trung vào việc bán hàng và phát triển hệ thống phân phối hợp lý, thay vì tập trung quá nhiều vào việc tuyển dụng mới mà không có kế hoạch đào tạo cụ thể.
6.2 Cách nhận biết công ty đa cấp lừa đảo
- Tập trung vào tuyển dụng: Các công ty đa cấp lừa đảo thường chỉ quan tâm đến việc tuyển dụng người mới mà không có kế hoạch đào tạo hoặc hỗ trợ cụ thể cho nhà phân phối.
- Yêu cầu đặt cọc hoặc mua hàng: Công ty lừa đảo có thể yêu cầu người tham gia mua hàng hoặc đặt cọc để tham gia vào hệ thống. Điều này thường không phải là bắt buộc và là một dấu hiệu cảnh báo.
- Hứa hẹn thu nhập cao: Công ty lừa đảo thường hứa hẹn mức thu nhập cao mà không có cơ sở. Tiếp thị đa cấp là một hình thức bán hàng, không phải là đầu tư sinh lợi, vì vậy những lời hứa quá mức cần phải được cảnh báo.
- Sản phẩm không chất lượng: Nếu sản phẩm không chất lượng hoặc không có giá trị thực sự, có thể đó là dấu hiệu của một công ty đa cấp lừa đảo.
Nhớ kiểm tra kỹ trước khi tham gia vào bất kỳ công ty đa cấp nào, và nên tìm hiểu về hoạt động kinh doanh của họ trước khi quyết định tham gia.
7. Tips bảo vệ bản thân và phòng tránh đa cấp lừa đảo, biến tướng
Các mẹo để bảo vệ bản thân và tránh lừa đảo đa cấp và biến tướng:
- Tự giáo dục: Hiểu biết là sức mạnh. Trước khi quyết định tham gia bất kỳ hình thức đa cấp nào, dành thời gian để tìm hiểu. Tìm các đánh giá, chứng chỉ và báo cáo về hoạt động của công ty. Học về cách hoạt động của đa cấp, nhận biết các hoạt động kinh doanh hợp pháp và dấu hiệu cảnh báo của lừa đảo.
Tips bảo vệ bản thân và phòng tránh đa cấp lừa đảo, biến tướng
- Kiểm tra thực tế: Trước khi đầu tư, hãy kiểm tra các thông tin thực tế. Công ty có minh bạch về mô hình kinh doanh và thu nhập? Sản phẩm hoặc dịch vụ có được phép lưu thông trên thị trường không? Phân tích thu nhập tiềm năng của bạn một cách cẩn thận để phân biệt giữa cơ hội thực và lừa đảo.
- Tìm kiếm lời khuyên pháp lý: Khi cần, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia pháp lý. Luật sư có kinh nghiệm về luật kinh doanh và tiêu dùng có thể giúp bạn hiểu rõ các điều khoản hợp đồng và nhận biết dấu hiệu của lừa đảo.
Luôn cảnh giác, thu thập đủ thông tin và có sự hoài nghi với các cơ hội quá hấp dẫn. Điều quá tốt thường không phải là thật.
8. Xử lý vi phạm trong kinh doanh đa cấp
8.1 Những hành vi bị cấm trong hoạt động kinh doanh đa cấp
Để đảm bảo quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh đa cấp và ngăn chặn tình trạng lạm dụng trong lĩnh vực này tại Việt Nam, Nghị định 40/2018/NĐ-CP đã liệt kê rõ các hành vi bị nghiêm cấm trong kinh doanh đa cấp như sau:
Đối với Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp:
- Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp tiền hoặc mua hàng hóa để ký hợp đồng tham gia kinh doanh đa cấp.
- Chiếm đoạt tiền hoa hồng, thưởng, hoặc lợi ích khác của người tham gia mà không thanh toán đúng lý do.
- Cung cấp thông tin gian dối về kế hoạch trả thưởng hoặc lợi ích của việc tham gia kinh doanh đa cấp.
- Duy trì nhiều hợp đồng kinh doanh đa cấp với cùng một người.
- Tổ chức các hoạt động thương mại trung gian để mở rộng mạng lưới kinh doanh đa cấp.
- Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia kinh doanh đa cấp cho doanh nghiệp khác, trừ trường hợp mua lại hoặc sáp nhập.
Đối với Người tham gia kinh doanh đa cấp:
- Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp tiền để tham gia kinh doanh đa cấp.
- Cung cấp thông tin gian dối về lợi ích của việc tham gia kinh doanh đa cấp hoặc về sản phẩm/dịch vụ.
- Tổ chức các sự kiện kinh doanh đa cấp mà chưa được sự ủy quyền từ doanh nghiệp.
Những mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam hiện nay
- Lôi kéo người khác từ doanh nghiệp khác vào mạng lưới mà mình tham gia.
- Lợi dụng vị trí, quyền lợi để thu hút người khác tham gia kinh doanh đa cấp.
- Tham gia kinh doanh đa cấp tại các địa phương mà doanh nghiệp chưa được phép hoạt động.
Điều này nhằm đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh đa cấp được thực hiện một cách minh bạch và công bằng, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và người tham gia.
8.2 Xử phạt hành chính hành vi bán hàng đa cấp trái phép
Theo quy định tại Điều 73 của Nghị định 98/2020/NĐ-CP, người và tổ chức tham gia hoạt động kinh doanh đa cấp sẽ phải đối mặt với các biện pháp xử phạt hành chính sau đây:
- Cá nhân tham gia hoạt động đa cấp và vi phạm quy định có thể bị phạt tiền từ 03 đến 50 triệu đồng.
- Đối với doanh nghiệp vi phạm trong hoạt động đa cấp, mức phạt có thể từ 20 đến 100 triệu đồng.
Nếu hành vi vi phạm diễn ra trên lãnh thổ của hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên, mức phạt có thể tăng gấp đôi.
Ngoài việc phạt tiền, cơ quan chức năng cũng có thể yêu cầu cá nhân hoặc doanh nghiệp vi phạm phải hoàn trả số lợi bất hợp pháp thu được từ hành vi vi phạm, hoặc cải chính thông tin sai lệch đã gây ra.
8.3 Xử lý hình sự hành vi bán hàng đa cấp trái phép
Theo quy định tại Điều 217a của Bộ luật Hình sự 2017, cá nhân hoặc tổ chức nào tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, hoặc giấy chứng nhận không đúng với nội dung, trong các trường hợp sau đây, nếu không thuộc các trường hợp bị xử lý theo Điều 174 hoặc Điều 290 của Bộ luật này, sẽ bị xử lý hình sự về tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, và chưa được xóa án tích mà vẫn tiếp tục vi phạm;
- Thu lợi bất chính từ 200 triệu đồng trở lên;
Gây thiệt hại cho người khác từ 500 triệu đồng trở lên.
Xử lý hình sự hành vi bán hàng đa cấp trái phép
Các hình phạt cho tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:
- Khung phạt 01:
- Phạt tiền từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng.
- Cải tạo không giam giữ trong vòng 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm trong các trường hợp sau:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc đã bị kết án, nhưng vẫn vi phạm.
- Thu lợi bất chính từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng.
- Gây thiệt hại cho người khác từ 200 triệu đến dưới 1,5 tỷ đồng.
- Khung phạt 02: Phạt tiền từ 1 đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm trong các trường hợp sau:
- Thu lợi bất chính từ 1 tỷ đồng trở lên.
- Gây thiệt hại cho người khác từ 1,5 tỷ đồng trở lên.
- Quy mô mạng lưới người tham gia từ 100 người trở lên.
Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 100 triệu đến 500 triệu đồng và bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm. Trong một số trường hợp, cá nhân hoặc tổ chức có thể bị xử lý hình sự theo Điều 174 của Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017 về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về bán hàng đa cấp chân chính là gì? mà ACC thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn trong việc tìm kiếm thông tin về khái niệm trên. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!