GÙ LƯNG LÀ GÌ: Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán 

 Gù lưng là phổ biến và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Ngoại trừ tình trạng nhẹ, tất cả các trường hợp nặng đều cần can thiệp y tế hoặc thậm chí là phẫu thuật để nắn chỉnh cột sống. Thật vậy, bệnh gù lưng vẫn có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được điều trị sớm như: Hạn chế chức năng cơ học, suy giảm chức năng tiêu hóa… 

 Thế nào là gù lưng? Gù  hay gù lưng (tên tiếng Anh là Kyphosis) là hiện tượng cột sống bị cong quá mức về phía trước, gây biến dạng phần lưng trên. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Ở người lớn tuổi, bệnh gù lưng thường xuất hiện do chất lượng xương giảm sút khiến các đốt sống bị chùng xuống. Trong khi đó, nguyên nhân chính ở trẻ sơ sinh hoặc thanh thiếu niên có xu hướng đến từ biến dạng cột sống hoặc khớp bị chèn ép theo thời gian.  

 Hầu hết các trường hợp vết sưng nhẹ đều gây ra các vấn đề nhỏ và không cần điều trị. Bệnh nhân chỉ cần đeo nẹp hoặc tập thể dục để cải thiện tư thế và củng cố cột sống. Tuy nhiên, các tình trạng nghiêm trọng có thể gây đau, biến dạng cấu trúc và thậm chí là các vấn đề về hô hấp. Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để khắc phục kịp thời. 

 Để phân loại 

 Bệnh gù đốt sống được phân loại như sau: (2) 

 1. Tư thế gù lưng 

 Đó là chứng gù cột sống ngực với độ cong lớn hơn 50 độ trong khi các đốt sống có hình dạng bình thường, thường gặp ở tuổi thiếu niên. Dấu hiệu điển hình là tư thế xấu với đầu nghiêng về phía trước nhưng không liên quan đến các bất thường nghiêm trọng về cấu trúc của cột sống. Bệnh nhân có thể thích nghi hoàn toàn khi đứng. Như vậy, gù lưng tư thế phổ biến ở phụ nữ hơn  nam giới, hiếm khi gây đau vì đường cong không xấu đi theo thời gian. Tình trạng này có thể được cải thiện hiệu quả bằng cách thực hiện các bài tập chống gù lưng đúng cách. 

 2. Bệnh gù lưng của Scheuermann 

 Đó là tình trạng các đốt sống phát triển thành hình nêm, xảy ra ở 0,4% dân số, chia đều cho nam và nữ. Bệnh gù lưng của Scheuermann cũng có xu hướng biểu hiện ở tuổi thiếu niên, có khả năng dẫn đến biến dạng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Cụ thể, nguyên nhân chính xuất phát từ sự bất thường trong cấu trúc của cột sống. Kết quả chụp X-quang bên cho thấy các đốt sống đang phát triển thành hình nêm, hình tam giác thay vì hình hộp hay hình chữ nhật như thông thường. Hình dạng này khiến không gian đĩa đệm bị thu hẹp, tạo ra độ cong quá mức của cột sống ngực 

3. Gù  bẩm sinh 

 Gù bẩm sinh cho thấy sự khác biệt về hình dạng của một hoặc nhiều đốt sống trong thời thơ ấu, với nguy cơ tiến triển đến tuổi trưởng thành. Vì vậy, đối với tình trạng này, các bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật sớm để hạn chế những dị tật nghiêm trọng trong tương lai. Gù bẩm sinh 

 Nguyên nhân của bệnh kyphosis 

 Tình trạng gù lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm: (3) 

 Gãy xương: Đốt sống bị gãy có thể dẫn đến chứng vẹo cột sống. Hiện tượng này thường xảy ra ở những vùng xương yếu, do bị chèn ép, không có triệu chứng rõ ràng. Loãng xương: Xương mỏng dễ gây cong vẹo cột sống. Kết quả là loãng xương xảy ra thường xuyên nhất ở phụ nữ sau mãn kinh, người già và những người đã sử dụng corticosteroid trong một thời gian dài. Đĩa đệm thoái hóa: Theo thời gian, đĩa đệm có xu hướng xẹp xuống và co lại, làm nặng thêm  tình trạng gù lưng. Bệnh Scheuermann: Bệnh này thường bắt đầu ở giai đoạn trước tuổi dậy thì, cũng là một trong những nguyên nhân gây gù lưng phổ biến nhất. Kết quả là các đốt sống phát triển thành hình nêm, hình tam giác thay vì hình hộp hay hình chữ nhật thông thường. Điều này dẫn đến uốn cong. Các vấn đề khác: Sự phát triển bất thường của cột sống trước khi sinh, hội chứng Ehlers-Danlos… 

 Tư thế xấu: Thói quen cúi người, dựa lưng vào ghế, mang ba lô nặng… có thể kéo căng  cơ và dây chằng, làm tăng độ cong của cột sống. mang  ba lô nặng 

 Các triệu chứng phổ biến của bệnh Kyphosis 

 Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của gù lưng, các triệu chứng khác nhau. Một số dấu hiệu điển hình bao gồm: 

 Lưng trên  cao bất thường. 

 Đau lưng. Mệt mỏi. Cứng lại. Các cơ phía sau đùi căng cứng. Trong một số trường hợp, các triệu chứng xấu đi theo thời gian, có thể dẫn đến: 

 Yếu, tê, ngứa ran ở chân.  Mất cảm giác.  Thay đổi thói quen đại tiện hoặc bàng quang. Hụt hơi. Các phương pháp chẩn đoán bệnh gù cột sống 

 Đối với bệnh gù lưng, ban đầu bác sĩ sẽ khám sức khỏe, bao gồm cả kích thước. Bệnh nhân thực hiện tư thế gập người về phía trước để đánh giá gù cột sống, khám thần kinh để đánh giá phản xạ gân xương và sức cơ. Ngoài các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm được đánh giá, bao gồm: (4) 

 Chụp X-quang: Kết quả chụp X-quang sẽ cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc xương, giúp xác định mức độ gù  và phát hiện những bất thường (nếu có). Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm từ nhiều góc độ khác nhau để có được chẩn đoán chính xác nhất. Chụp CT: Phương pháp này có thể được khuyến nghị nếu bác sĩ muốn thu thập hình ảnh chi tiết hơn về cột sống. Chụp cộng hưởng từ: Phương pháp này sử dụng sóng vô tuyến và từ trường mạnh để đánh giá tình trạng của tủy sống, các bất thường của cột sống cũng như phát hiện các ổ nhiễm trùng hay khối u trong cột sống. Chẩn đoán điện thần kinh cơ: Nếu người bệnh có dấu hiệu tê bì, yếu cơ, bác sĩ có thể chỉ định đo điện thần kinh cơ để xác định mức độ dẫn truyền xung thần kinh giữa tủy sống và tứ chi.  Kiểm tra mật độ xương: Nếu mật độ xương của bạn thấp, bác sĩ có thể kê đơn điều trị bằng thuốc chống loãng xương để ngăn tình trạng gù lưng trở nên tồi tệ hơn. Kiểm tra chức năng phổi: Nếu đường cong nghiêm trọng, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra chức năng phổi. Các xét nghiệm này sẽ giúp xác định xem trẻ có bị hạn chế thở do  lồng ngực bị thu hẹp  hay không. Kiểm tra chức năng phổi 

 Vết sưng có ảnh hưởng gì không?  Gù lưng nặng có thể dẫn đến một số biến chứng đáng lo ngại như: 

 Chức năng thể chất hạn chế: Tình trạng này làm suy yếu cơ lưng  và gây khó khăn khi thực hiện các động tác đơn giản như đứng hoặc đi lại. Ngoài ra, độ cong của cột sống cũng có thể khiến người bệnh khó nhìn lên, lái xe hoặc gây đau  khi nằm. Vấn đề  tiêu hóa: Gù nặng có thể dẫn đến áp lực lên đường tiêu hóa dẫn đến nhiều vấn đề đáng lo ngại như trào ngược axit, khó nuốt, v.v. 

 Vấn đề cảm xúc: Bệnh nhân gù lưng thường có tâm lý tự ti do vóc dáng không như ý, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên. Bệnh lậu có chữa khỏi được không? Vết sưng có thể được chữa lành bằng nhiều phương pháp khác nhau. Mục tiêu tổng thể là ngăn chặn sự phát triển và biến dạng đường cong phức tạp. Theo đó, tùy vào mức độ nặng nhẹ mà bác sĩ sẽ chỉ định các phương án sau: 

 Sử dụng thuốc: Thuốc giảm đau (Acetaminophen, Ibuprofen, Naproxen Sodium…), thuốc điều trị loãng xương… 

 Vật lý trị liệu: Người bệnh có thể được chỉ định các bài tập kéo giãn để tăng sức mạnh, cải thiện sự linh hoạt của cột sống và giảm đau lưng. Mặc áo nịt ngực: Phương pháp này thường được áp dụng cho bệnh gù lưng ở trẻ em, mặc áo nịt ngực khi xương còn đang phát triển có tác dụng ngăn chặn hiệu quả sự tiến triển của bệnh gù lưng. Phẫu thuật: Phương pháp này ít được sử dụng, chủ yếu dùng cho trường hợp gù lưng nặng gây chèn ép tủy sống hoặc rễ thần kinh. Các bác sĩ phẫu thuật sẽ dùng đinh vít xuyên qua cuống sống rồi nẹp để nắn chỉnh lại cột sống. Gù cột sống  có thể  trở lại ngay cả khi điều trị. Vì vậy, bạn nên tích cực thực hiện các giải pháp chăm sóc và luyện tập theo hướng dẫn của bác sĩ để cột sống phát triển khỏe mạnh. 

 vết sưng vẫn có thể tái phát 

 Cách phòng ngừa bệnh gù lưng 

 Vết sưng hoàn toàn có thể tránh được ngay từ đầu bằng các giải pháp hữu ích sau: (5) 

 Thực hành tư thế đúng, đặc biệt là luôn ngồi thẳng. Không vác vật nặng trên lưng.  Tập thể dục thường xuyên để bảo vệ lưng chắc khỏe và dẻo dai, có thể kể đến một số hoạt động hữu ích như: bơi lội, đi bộ, chạy bộ, yoga…