Gai đốt sống cổ chèn dây thần kinh

1. Thoái hóa đốt sống cổ là gì?

 Thoái hóa đốt sống cổ là căn bệnh phổ biến gây ra nhiều đau đớn, khó chịu, làm giảm khả năng vận động của người bệnh. 

 Là bệnh lý liên quan đến  thoái hóa đốt sống  cổ do nhiều nguyên nhân gây ra. Bệnh thường gặp  ở  người lớn tuổi do hệ xương và sụn của các đốt sống cổ bị lão hóa. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xảy ra ở các lứa tuổi khác nếu có  nguyên nhân. Hiện nay thoái hóa đốt sống cổ đang có xu hướng trẻ hóa do nhiều thói quen của giới trẻ. 

  Thoát vị đĩa đệm 

 Thoát vị đĩa đệm  cổ 

 Thông thường, khi chúng ta già đi, các đĩa đệm sẽ dần mất nước, giảm độ cao, lồi ra và  cứng hơn. Lúc này, các thân  đốt sống liền kề xích lại với nhau, tạo nên các gai xương xung quanh đĩa đệm để tăng tính vững chắc. Nhưng  các gai xương thoái hóa này cũng làm hạn chế vận động của cột sống cổ, hẹp chỗ nối lỗ liên hợp, chèn ép các rễ thần kinh gây đau cổ  vai gáy, cánh tay, bàn tay. 

 2. Triệu chứng  thoái hóa đốt sống cổ 

 Khi rễ thần kinh ở cổ bị chèn ép, bệnh nhân sẽ đau lan từ cổ  xuống vai, cánh tay theo sự phân bố của rễ thần kinh bị tổn thương (sơ đồ trên). Kèm theo rối loạn cảm giác như ngứa ran, tê bì. 

 Người bệnh có thể bị yếu và liệt. Các triệu chứng này có thể trầm trọng hơn khi người bệnh  thực hiện các động tác như duỗi  tay, duỗi cơ cổ, quay đầu. Thường bệnh nhân thấy thoải mái nhất với cánh tay phía trên đầu và vai duỗi. 

 Dấu hiệu thoái hóa cột sống cổ đột ngột 

 Dấu hiệu thoái hóa cột sống cổ đột ngột 

 3. Thoái hóa đốt sống cổ chèn ép dây thần kinh nào?  

Thông thường thoái hóa đốt sống cổ sẽ chèn ép các dây thần kinh, ảnh hưởng trực tiếp đến các bộ phận như: 

 Thần kinh cổ: Ở cổ có nhiều mạch máu thông với nhau; khiến người bệnh đau nhức, tê mỏi vùng vai gáy. Ngay cả khi không cử động cũng đau  nhức  khiến người bệnh suy nhược, mệt mỏi.  Dây thần kinh cổ và cánh tay: Bàn tay, bao gồm cổ tay, cánh tay, ngón tay và bắp tay, được kết nối bởi một hệ thống dây thần kinh chặt chẽ và phức tạp. Khi dây thần kinh của bất kỳ bộ phận nào bị tổn thương cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến cả vùng tay. Khi mắc phải tình trạng này, hầu hết mọi người sẽ bị đau, ngứa, mất cảm giác, khó cầm nắm, thậm chí  teo cơ nếu không được điều trị dứt điểm. 

 4.Chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ 

 Sau khi hỏi kỹ bệnh nhân  về các triệu chứng và diễn tiến của bệnh, bệnh nhân được bác sĩ thăm khám, làm các xét nghiệm về vận động, cảm giác,  phản xạ và lực căng cột sống cổ. Tìm các động tác và vị trí gây đau dựa trên sự phân bố của các rễ thần kinh cũng như các vị trí giúp bệnh nhân giảm đau. Từ đó, cho phép đưa ra những nhận định ban đầu về vị trí và mức độ lan rộng của tổn thương, hướng tới việc thiết lập một số chỉ định cận lâm sàng giúp chẩn đoán chính xác bệnh và lựa chọn  phương pháp điều trị.  

 Các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ bao gồm: 

 4.1 Chụp X-quang 

 Giúp đánh giá đường cong sinh lý của cột sống, có thể thấy thoái hóa các gai xương, hẹp đĩa đệm, hẹp lỗ liên hợp. 

 hình ảnh biểu ngữ 

 4.2 Chụp  cắt lớp vi tính (CT scanner) 

 Để có hình ảnh chi tiết hơn, có thể nhìn thấy các gai xương, đặc biệt là ở lỗ lớn. 

4.3 Chụp cộng hưởng từ (MRI) 

 Thể hiện rõ cấu tạo của rễ thần kinh, tủy sống, đĩa đệm. Cho biết rễ thần kinh nào bị chèn ép, mức độ chèn ép. Giúp bác sĩ xác định vị trí tổn thương để phẫu thuật chính xác.  

 Chụp cộng hưởng từ (MRI) thoát vị đĩa đệm cột sống cổ C4/C5 bên phải 

 Chụp cộng hưởng từ thoát vị đĩa đệm  C4/C5 bên phải 

 4.4 Điện cơ và  dẫn truyền thần kinh 

 Giúp phân biệt các triệu chứng  chèn ép dây thần kinh với  tổn thương thần kinh gây ra bởi các tình trạng bệnh lý  khác như bệnh tiểu đường. 

 5. Điều trị thoái hóa đốt sống cổ 

 Nhiều trường hợp bệnh nhân mắc bệnh phóng xạ cổ tử cung nhẹ có xu hướng cải thiện theo thời gian mà không cần phẫu thuật hoặc thậm chí  điều trị. Một số bệnh nhân bị đau tự hết sau vài ngày hoặc vài tuần, trong khi những người khác bị đau dai dẳng. Nhiều trường hợp bệnh tái phát sau một thời gian và  cũng có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Ở một số bệnh nhân, đau vùng cổ, lan xuống vai và cánh tay, nặng dần và có thể kèm theo yếu tay chân cần đi khám và điều trị.  

 5.1 Điều trị bảo tồn 

 Khi bệnh nhân không còn đau dữ dội và không có biến chứng yếu tay chân thì áp dụng: 

 Nẹp cổ mềm: Giúp  cơ cổ được nghỉ ngơi, hạn chế cử động. Điều này làm giảm sự chèn ép dây thần kinh ở cổ trong quá trình vận động. Chỉ đeo trong thời gian ngắn khi bị đau, vì đeo lâu sẽ làm  yếu cơ cổ.  

 Vật lý trị liệu: Giúp bệnh nhân giảm  căng cơ vùng cổ, giảm đau và xây dựng khối cơ. Có thể áp dụng các biện pháp như kéo cột sống cổ, bật đèn,  vận động trị liệu… 

 Vật lý trị liệu  thoái hóa đốt sống cổ 

 Vật lý trị liệu  thoái hóa đốt sống cổ  

 Thuốc:

 Thuốc chống viêm non-corticoid: Giúp giảm đau, giảm viêm và giảm sưng tấy tại các dây thần kinh bị tổn thương. Corticosteroid đường uống: Sử dụng trong thời gian ngắn cũng giúp giảm sưng và  đau.  Thuốc an thần: Chỉ dùng trong thời gian ngắn khi đau dữ dội, không đáp ứng với các thuốc khác.  Tiêm trong tủy sống: Corticosteroid được tiêm xung quanh rễ thần kinh bị tổn thương (ví dụ ngoài màng cứng, vào lỗ hoạt dịch hoặc  khớp bên) để  tăng hiệu quả của thuốc chống viêm. 

 5.2 Điều trị phẫu thuật 

 Chỉ định phẫu thuật khi bệnh nhân đau kéo dài, nặng hơn và không đáp ứng với điều trị bảo tồn. Mục tiêu của phẫu thuật là giải nén rễ thần kinh, ổn định cột sống và điều chỉnh  cột sống.  

 Các phương pháp phẫu thuật cho bệnh phóng xạ cổ tử cung bao gồm: