10 PHƯƠNG PHÁP DẠY TRẺ TỰ KỶ – BA MẸ CẦN BIẾT

Dạy trẻ tự kỷ muốn thành công cần có sự phối hợp của trung tâm, nhà trường, cha mẹ và những người thân thiết với trẻ. Sẽ có những khó khăn nhất định trong quá trình dạy trẻ tự kỷ dẫn đến  khó khăn trong quá trình can thiệp và dẫn đến kết quả dạy trẻ tự kỷ không như mong muốn. Vậy đâu là phương pháp dạy trẻ tự kỷ  hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Dạy trẻ tự kỷ học cách lắng nghe 

 Để  tăng sự chú ý của con bạn, hãy sử dụng các tín hiệu như chạm vào tai để “nghe” và chạm vào má để “thấy”. Để bắt đầu nói chuyện với con bạn, hãy gọi con bằng tên  và đảm bảo rằng con có thể hiểu  tên đó. 

 Cố gắng giảm  tiếng ồn xung quanh hoặc sự xao nhãng khi làm việc hoặc chơi với con bạn. Bên cạnh trẻ, trò chuyện về những thứ liên quan đến thời tiết (khi ăn, khi tắm, khi ngủ) hoặc hát khe khẽ những bài hát quen thuộc hàng ngày. 

 Trẻ em cần được làm quen với các âm thanh khác nhau và cường độ khác nhau của nhiều loại âm thanh. Âm nhạc và chuyển động  sẽ giúp bạn giao tiếp với con tốt hơn. Đừng quên khuyến khích bé phối hợp, nhảy hoặc lắc lư theo  nhịp  nhạc, bạn có thể nhấc bổng, nhảy hoặc xoay tròn cho bé. 

 Sử dụng các cụm từ như “quá to” hoặc “giảm âm lượng” sau khi bạn đã kiểm soát được mức độ tiếng ồn của trẻ. Khuyến khích con bạn bắt chước những gì bạn nói nếu trẻ đã có thể tự mình sử dụng những từ đó. 

1. Dạy trẻ tự kỷ bằng phương pháp nhìn – mặt đối mặt 

 – Sử dụng tất cả các phương tiện nhìn, nghe, sờ  để tạo  mối quan hệ với trẻ. Ở trong tầm nhìn của con bạn và gọi con khi bạn muốn con nhìn bạn.  – Chạm vào má trẻ và từ từ quay đầu trẻ về phía bạn, gọi tên trẻ khi  nghe thấy nếu bạn muốn trẻ giúp  bạn. Khuyến khích con bạn thực hành nhận diện khuôn mặt người, ngón chân và ngón tay bằng cách chơi  trò chơi và hát những bài hát nhấn mạnh các bộ phận  cơ thể. Khi bạn thấy trẻ quan tâm đến  một đồ vật, hãy sử dụng đồ vật đó để thu hút sự chú ý của trẻ. 

 – Khi chơi với trẻ tự kỷ, hãy cố gắng giao tiếp bằng mắt, nếu trẻ đang nhìn bạn thì hãy coi đó là một gợi ý, bạn có thể phát triển  trò chơi quay người lại để nói chuyện. Cố gắng đừng bối rối khi trẻ nhìn chằm chằm vào bạn, hãy quay lưng lại, bắt gặp ánh mắt của trẻ rồi nhìn đi chỗ khác, rồi nhìn lại một lúc  một cách tự nhiên. Hoặc chơi  đuổi bắt, chơi  chạy, dừng lại bằng tuyên bố “chuẩn bị sẵn sàng, sẵn sàng” và sau đó ra hiệu “chạy”, khuyến khích con bạn quan sát bạn khi bạn chạy. 

  Để thu hút sự chú ý của bé, hãy vỗ mạnh vào cánh tay, lưng và vai của bé. Để cho con bạn thấy những gì bạn giấu trong tay, hãy lấy một thứ gì đó phía sau bạn để  cho chúng xem hoặc đưa tay  ra để  cho chúng xem. 

 Dạy trẻ tự kỷ 

 Cha mẹ phải nhìn thẳng vào mặt  trẻ khi làm bất cứ việc gì với trẻ 

1. Thu hút sự chú ý khi dạy trẻ tự kỷ 

  Hãy chú ý đến con bạn và nhận xét về những gì con đang làm, ngay cả khi bạn  nhận được  ít phản hồi từ con. Kết hợp những gì bạn thuê với manh mối ảnh hưởng trực tiếp đến những gì con bạn làm.  – Hãy chọn và làm những việc mà bạn nghĩ rằng con bạn có thể thấy  thú vị để làm cho sự hiện diện của bạn trở nên nổi bật và  thú vị hơn. Để thu hút sự chú ý của con bạn, hãy mang những gì bạn  làm đến gần con hơn. Cố gắng giúp con bạn hiểu ý nghĩa của các cử chỉ và hành động khi bạn và con bạn đang chơi bên ngoài, và khi chỉ vào một đồ vật, hãy chỉ nói  về những gì bạn và con bạn đang nói. 

 – Lấy đồ vật mà trẻ muốn đưa cho bạn nếu trẻ  đứng trước mặt bạn với một món đồ chơi và có cử chỉ như cho bạn xem hoặc đưa cho bạn. Cho con bạn thấy rằng bạn  chia sẻ  bằng cách thể hiện  sự quan tâm và nói về những gì chúng đã cho bạn trước khi trả lại. Hãy để con bạn cho  người khác thấy những gì bạn và con bạn có thể làm cùng nhau khi trưởng thành. 

 – Khuyến khích con bạn khoe khoang về những gì mình đã làm  với mọi người xung quanh. 

 Dạy con bạn cho người khác xem thứ gì đó bằng các mệnh lệnh đơn giản như “Cho bố xem”. 

 Dạy trẻ tự kỷ bắt chước việc tạo ra  âm thanh 

 – Cho bé chơi các trò chơi như thổi bong bóng, thổi bong bóng bay hay các mảnh giấy nhỏ để giúp bé lấy lại hơi thở. 

 – Khuyến khích trẻ hoạt động trên môi bằng cách thực hiện các động tác biến đổi khuôn mặt, thay đổi hình dạng môi của bạn để trẻ bắt chước. Thè lưỡi ra và đút vào,  xem con bạn có bắt chước bạn  không. 

  Hãy thử  liếm kẹo mút hoặc sử dụng các tờ giấy dán làm ví dụ để khuyến khích con bạn sử dụng đầu lưỡi. 

  Sử dụng các trò chơi hành động có âm thanh như con vẹt biết nói và quả táo để khuyến khích trẻ sử dụng giọng nói của mình. 

  Để kích thích sự chú ý của trẻ,  hãy sử dụng âm thanh cao hơn hoặc thấp hơn, to hơn hoặc nhẹ nhàng hơn. Khuyến khích trẻ tiếp thu và đối thoại bằng cách bắt chước  âm thanh chúng tạo ra càng nhiều càng tốt. Dạy trẻ tự kỷ 

 Dạy trẻ tự kỷ về âm thanh, cách tạo ra âm thanh như vỗ tay, huýt sáo, v.v. 

 Giúp trẻ hiểu  cử chỉ 

 – Thực hiện cùng một cử chỉ,  cố gắng nhấn mạnh nhiều lần trong cùng một tình huống. 

 – Giới thiệu các điệu bộ trong các công việc hàng ngày để  trẻ  làm quen. Ví dụ, nói “đến đây” và “gật đầu” cùng một lúc, sử dụng những cử chỉ này vào những thời điểm khác nhau và ở những vị trí khác nhau để giúp trẻ làm quen với chúng. 

 – Cho trẻ xem những đồ vật mà trẻ muốn nhìn  trong khi bạn nói về chúng để dạy  trẻ cách chỉ. 

 – Chỉ vào một đồ vật gần  mắt của trẻ và cố gắng để trẻ nhìn vào đồ vật đó. Chạm vào đồ vật  và di chuyển nó theo đường nhìn của trẻ. 

  – Sử dụng các mảnh ghép nếu con bạn thích, tìm xem nên đặt mảnh ghép tiếp theo ở đâu hoặc mảnh ghép nào nên sử dụng sau. Trong khi tay bạn đang chỉ, hãy sử dụng thêm các cụm từ như “ở chỗ này”, “ở chỗ này”, “cái này”, “ở đây”… 

 – Cho trẻ tách  ngón  trỏ ra, cùng trẻ thực hiện các thao tác khác nhau như bấm số điện thoại, bật  tắt các nút, vẽ trên cát, vẽ các ngón tay.  

 – Nắm lấy cánh tay đang dang ra của trẻ và chỉ ngón tay vào một điểm để trẻ có thể chạm vào đồ vật mà trẻ muốn với tới. 

  Đưa ra hai loại thức ăn, hai loại đồ uống hoặc hai món đồ chơi để dạy con bạn lựa chọn. Khi trẻ đã có loại mình thích, hãy đặt loại còn lại xuống. 

  Hãy thử thay phiên nhau để con bạn nhìn thấy bạn  chỉ tay và học cách hiểu  ý nghĩa của hành động của bạn trong tất cả các trò chơi mà bạn chơi cùng chúng. 

 Dạy trẻ tự kỷ thể hiện bản thân bằng mọi cách 

 – Phóng đại mọi cử chỉ và biểu cảm của bạn, đừng ngại tỏ ra ngạc nhiên, vô cùng vui mừng hay buồn bã để thể hiện chúng một cách rõ ràng. 

  Nếu con bạn có thể hiểu nhiều ngôn ngữ, hãy nói “Bây giờ hãy nhìn vào khuôn mặt của tôi” và nói cho con biết nét mặt của bạn có ý nghĩa gì. 

 – Yêu cầu bé nhìn vào  gương và làm những khuôn mặt khác nhau. – Bạn có thể sưu tầm các bức tranh có các nét mặt khác nhau và hỏi trẻ “tìm khuôn mặt vui vẻ” hoặc “ai là khuôn mặt buồn”. Hoặc dán hình  nét  mặt  để trẻ ghi nhớ tốt hơn. 

 Dạy trẻ tự kỷ 

 Chơi với trẻ tự kỷ và dạy chúng thể hiện bản thân bằng mọi cách 

 Dạy trẻ tự kỷ học  từ và  nghĩa 

 – Dùng sở thích của trẻ để bắt đầu  dạy trẻ tự kỷ học từ mới, đó cũng là một cách  dạy trẻ tự kỷ học nói. 

  Thêm từ vào những gì con bạn nói. Khi trẻ nói “nước”, bạn có thể nói “uống nước đi” hoặc “con uống nước đi”. Việc mở rộng vốn từ sẽ giúp trẻ có khả năng ghép  từ và trẻ tự kỷ học nói tốt hơn. Tận dụng mọi tình huống trong ngày để cho trẻ học từ vựng. 

 – Khuyến khích con bạn nói những từ đó bằng cách yêu cầu những thứ trẻ muốn, nhưng  hãy để trẻ lặp lại những từ bạn nói trước. Bạn cũng có thể giúp trẻ sử dụng các từ “more”, “more” là những từ mà trẻ có thể sử dụng trong  nhiều tình huống, ví dụ như trẻ muốn thêm thức ăn, đồ uống, v.v. Bạn đã nói rất nhiều  cụm từ ngắn khác nhau để con bạn bắt chước. 

  Dạy con nói “không” khi  không muốn điều gì, bạn sẽ giúp con đưa ra lựa chọn.  Dạy trẻ tự kỷ sử dụng từ  nhiều hơn  ký hiệu 

 Phản ứng như thể con bạn đang nói chuyện với bạn mỗi khi bé gọi tên một đồ vật. Lấy đồ vật và giữ nó để cho trẻ thấy đồ vật đó và khuôn mặt của bạn khi  bạn cần nhắc lại tên của đồ vật. 

 Khuyến khích trẻ nói  từ thay vì ký hiệu, sử dụng  đồ chơi và đồ vật  mà trẻ có thể gọi  tên. Tích cực sử dụng các từ chỉ hành động trong khi bạn lấy đồ chơi để làm điều tương tự, ví dụ: đi bộ, nhảy, ngủ… 

 Quan sát cẩn thận các loại tình huống mà con bạn phản ứng  khi mọi người nói chuyện và cố gắng sử dụng cùng một từ cho cùng một tình huống. Đối với những trường hợp thường gặp, hãy lập danh sách các cụm từ mà cả gia đình cần  và chỉ sử dụng các cụm từ trên khi việc sử dụng chúng có ý nghĩa. 

  Để thu hút sự chú ý của con bạn khi bạn bắt đầu nói chuyện, hãy sử dụng tên của chúng, sử dụng các đồ vật  để  cho chúng biết chuyện gì đang xảy ra, luôn nhập cùng một đồ vật  để chúng học  cách dự đoán điều gì sẽ xảy ra. 

  Khi bạn đặt câu hỏi, hãy cho trẻ thời gian để  đưa ra câu trả lời, thực hiện các nhiệm vụ được yêu cầu hoặc nghĩ về những điều cần nói. Hãy nhớ liên kết mọi thứ theo đúng thứ tự nếu bạn yêu cầu con bạn làm chúng. Dạy trẻ tự kỷ  giao tiếp 

 Nguyên tắc  dạy trẻ tự kỷ là phải dựa trên nhu cầu của trẻ khi trẻ muốn  gì vì  đó là lúc trẻ cần nói  nhất. Khả năng bắt chước của trẻ tự kỷ không tốt nên người lớn phải tự động điều chỉnh từ vựng cho đơn giản, lặp  lại  và  giọng nói rõ ràng hơn. 

 Thông thường trẻ học nói bằng cách bắt chước, nhưng trẻ tự kỷ không thể bắt chước đúng cách. Do đó, nguyên tắc  dạy con là  dựa trên nhu cầu của trẻ khi chúng muốn một thứ gì đó, bởi vì khi đó chúng mới là người đòi hỏi nhiều nhất.  

 Khi dạy trẻ tự kỷ học nói, cha mẹ nên nói chậm, quan sát nét mặt trẻ khi nói, cho trẻ thời gian  nghe nhiều lần và bắt từ. 

 Cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín hoặc tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ nhi khoa có chuyên môn để biết cách điều trị trẻ tự kỷ tại nhà tốt nhất.