Cây tầm bóp có ăn được không?

Cây tầm bóp là một loại cây mọc dại ở các vùng quê của Việt Nam và rất phổ biến. Loại cây này từ lâu đã được dùng như một loại rau ăn và làm thuốc chữa bệnh. Trong đông y, tầm bóp có nhiều công dụng chữa bệnh nên nhiều gia đình thường trồng dự phòng trong vườn nhà để dùng khi cần.

1. Thành phần của cây tầm bóp

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, cây tầm bóp không chứa độc tính. Thân và quả tầm bóp được dùng để làm dược liệu:

Thành phần chính của tầm bóp

Quả của cây tầm bóp có thành phần chính là chất xơ, chất béo, protein, đường, Vitamin C, các khoáng chất (lưu huỳnh, sắt, kẽm, magie, canxi, photpho, clo, natri,..). Trong thân cây thì có chứa các Physalin A-D, Physagulin A-G, các alkaloid;… Tầm bóp có vị đắng, mát, quả chua nhẹ, có thể dùng để làm rau ăn. Trong đông y, các bộ phận của tầm bóp như: thân, quả, lá, rễ đều có thể dùng làm thuốc. Cây tầm bóp có thể dùng tươi hoặc phơi khô đều được.

Một số tác dụng dược lý

Các chất trong cây tầm bóp được cho là có khả năng kích thích miễn dịch hiệu quả. Đặc biệt là khả năng chống tế bào ung thư, nhất là ung thư bạch cầu. Chất Physalin F và D có hoạt chất diệt tế bào ung thư ác tính. Chất Physalin B, D, F, G tác dụng tốt trong việc ức chế sự phát triển của ký sinh trùng gây bệnh sốt rét.

2. Những tác dụng chữa bệnh của cây tầm bóp

Cây tầm bóp được biết đến có thể dùng làm thuốc hỗ trợ điều trị các loại bệnh như:

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Tầm bóp có chứa lượng vitamin C dồi dào, chất này có tác dụng tốt trong việc chống lại các gốc tự do gây hại cho mạch máu. Nhờ đó điều hòa mạch máu, giúp hệ tim mạch khỏe mạnh. Cùng với vitamin A trong trong cây có thể giúp kiểm soát cholesterol trong máu, giúp cải thiện bệnh lý về máu.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Mọt trong những công dụng tuyệt vời của cây tầm bóp là khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Các thành phần trong tầm bóp, nhất là vitamin C có thể hỗ trợ điều trị ung thư khá hiệu quả nhất là ung thư về phổi, dạ dày, gan, đại tràng, vòm hầu họng,…

Tốt cho mắt

Hàm lượng vitamin A trong tầm bóp tương đối dồi dào. Đây là chất đặc biệt tốt cho sức khỏe đôi mắt. Vitamin A có tác dụng ngăn ngừa khô mắt, giúp võng mạc khỏe mạnh, phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Sử dụng tầm bóp đúng cách cũng là một giải pháp tăng cường sức khỏe của đôi mắt.

Hạ sốt, chữa cảm lạnh

Trong dân gian, tầm bóp được biết đến là bài thuốc hạ sốt cho trẻ khá hiệu quả. Cùng với đó, loại cây này cũng giàu các vitamin cần thiết cho cơ thể, tăng khả năng miễn dịch, tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng.

Ngoài ra, cây tầm bóp còn có rất nhiều tác dụng khác trong phòng và điều trị một số bệnh về đường tiết niệu, bệnh đường hô hấp, trị mụn nhọt. Tuy nhiên, việc sử dụng cây tầm bóp làm thuốc cần phải đúng cách và đúng liều lượng.

3. Những bài thuốc từ cây tầm bóp

Người dùng có thể áp dụng một số bài thuốc đơn giản sau trong hỗ trợ điều trị bệnh:

Bài thuốc cho người tiểu đường

Sử dụng rễ cây tầm bóp cùng vớichu sa vàtim lợn nấu lên dùng liên tục trong 7 ngày với liều lượng mỗi ngày 1 lần. Vị thuốc này có tác dụng tốt đối với người tiểu đường hoặc sỏi niệu. Kết hợp với các phương pháp điều trị khác, nhất là kiêng khem và uống nhiều nước để tăng hiệu quả của thuốc.

Thuốc chữa bệnh hô hấp

Với người có biểu hiện ho khan, viêm họng, có thể áp dụng bài thuốc sau: dùng tầm bóp khô, sắc mỗi lần khoảng 20gr, sắc lấy nước uống trong 4 ngày. Tình trạng sưng đau họng, ho có thể thuyên giảm rõ rệt. Ngoài ra, bài thuốc này còn có tác dụng tốt đối với người bị thủy đậu, ban đỏ, là bài thuốc lợi tiểu khá hữu hiệu.

Bài thuốc chữa mụn nhọt

Tầm bóp tươi rửa sạch với nước muối loãng, đem giã nhỏ, vắt lấy nước uống. Còn bã dùng để đắp trên nhọt, đinh râu,… Đây là bài thuốc chữa nhọt rất hiệu quả và an toàn, tác dụng khá nhanh. Nước tầm bóp giúp thanh nhiệt, giải độc. Bã tầm bóp có thể giúp nhọt bớt sưng, mau lên mủ và mau khỏi.

4. Một số lưu ý khi sử dụng tầm bóp

Cây tầm bóp là cây dược liệu lành tính. Tuy nhiên, việc sử dụng tầm bóp làm thuốc cũng cần phải thận trọng. Liều dùng và cách dùng phải theo chỉ định của bác sĩ hay những người từng có kinh nghiệm. Dùng tầm bóp để hỗ trợ điều trị các bệnh thông thường, tránh việc lạm dụng gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Chính vì thế, việc sử dụng tầm bóp làm thuốc cần lưu ý những điều sau đây:

Tránh sử dụng tầm bóp cho những người có cơ địa dị ứng với loại cây này hoặc dị ứng thảo mộc nói chung.

Sau khi sử dụng thuốc từ tầm bóp, nếu có những biểu hiện như buồn nôn, khó thở, tức ngực, nổi mẩn ngứa,… cần dừng lại ngay.

Không dùng cây tầm bóp cho người đang cho con bú, phụ nữ có thai.

Cần phải hết sức thận trọng khi dùng tầm bóp kết hợp với điều trị bệnh bằng tây y. Bởi tầm bóp có thể tác dụng với các thành phần trong thuốc hoặc làm giảm tác dụng của thuốc tây.

Tránh nhầm lẫn cây tầm bóp với cây lu lu đực, một loại cây gần giống nhau nhưng lại có độc tính, chứ không có tác dụng chữa bệnh.

Có thể thấy, tầm bóp là một loại dược liệu tự nhiên, có nhiều công dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào khi sử dụng loại cây này cũng mang đến tác dụng như mong muốn. Nếu có bất cứ vấn đề gì bất thường về sức khỏe, tốt nhất nên đưa người bệnh đến khám tại các cơ sở y tế uy tín. Trong đó, Bệnh viện đa khoa MEDLATEC là một trong những địa chỉ đáng tin cậy để bạn lựa chọn.

Vốn là một loại cây dại mọc lan ở khắp các ruộng lúa ở nông thôn nhưng vì giờ đây người tiêu dùng yêu thích các loại rau sạch và lành nên rau tầm bóp đang đứng đầu trong danh sách các loại “rau nhà giàu” được các bà nội trợ săn lùng.

Rau tầm bóp vốn là loài cây dại

Rau tầm bóp tên tiếng anh là Physalis angulata, tại nhiều vùng khác nó còn có tên gọi là lu lu cái, thù lù cạnh, cây lồng đèn…. Cây rau tầm bóp thuộc họ cà, nên một phần nào đó có đặc điểm giống cây cà về cả lá và quả.

Thân cây tầm bóp thường rũ xuống, các lá hình bầu dục mọc so le nhau, có quả mọng tròn, lúc non màu xanh, lúc chín màu đỏ và lúc nào cũng có một đài lớn bao trùm lên quả như một cái túi để bảo vệ. Đặc biệt hơn, rau tầm bóp có thể ra hoa kết trái quanh năm, lứa này chưa rụng lứa tiếp theo đã bắt đầu ra hoa.

Rau tầm bóp là loại rau dại, muốn tìm rau chỉ cần bạn lang thang bờ ruộng, dọc đường hay góc vườn ở vùng nông thôn bạn có thể dễ dàng hái về một mớ rau tầm bóp để xào nấu.

Công dụng rau tầm bóp

Vị thuốc quý

Trong Đông Y, rau tầm bóp được ví như một cây thuốc nam quý, mang lại rất nhiều công dụng cho người sử dụng. Rau tầm bóp có tính mát, không độc và có vị hơi ngăm đắng. Công dụng rau tầm bóp là : thanh nhiệt cơ thể, nhuyễn kiên tán kết, khư đàm chỉ khái, tiêu đờm, lợi tiểu,…. Chính vì những lợi ích này mà rau tầm bóp được rất nhiều người lựa chọn và sử dụng.

Rau tầm bóp mọc dại nên sức sống của chúng khá mãnh liệt, chính vậy mà chúng không dễ bị sâu bệnh và ít bị ảnh hưởng bởi các loại thuốc bảo vệ thực vật. Chính vì vậy, rau tầm bóp vẫn giữ được hàm lượng dinh dưỡng và đặc tính chữa bệnh của nó.

Ở nước ta cũng rất nhiều người sử dụng rau tầm bóp, nhưng ít ai có thể biết được những công dụng rau tầm bóp mang lại cho chúng ta. Rau tầm bóp có thể chủ trị được những chứng bệnh cấp sau : sưng đau yết hầu, cảm sốt, ho khan, ho có đờm, nấc, nôn, nhiệt,… Ngoài ra, rau tầm bóp còn có công dụng để chữa và điều trị một số bệnh khác như: đái tháo đường, nhọt vú, đinh độc, rối loạn đường ruột,…

Làm cây cảnh trang trí

Ngoài ra, vì hình thù của quả tầm bóp rất đẹp, màu sắc lại hấp dẫn nên cây còn có thể làm cây cảnh để trong nhà để tôn lên vẻ đẹp của căn phòng và làm tươi mới môi trường sống, đem lại cho bạn cảm giác phấn khích để bắt đầu một ngày mới tràn đầy sinh lực. Quả có hình tròn nhỏ như quả cà, bên ngoài được bao bọc một lớp vỏ bọc mỏng, giống hình lồng đèn nên ở một vài nơi, tầm bóp còn được gọi là cây đèn lồng hay thù lù cạnh. Khi bóp quả tầm bóp, vỏ bọc của quả bị thủng sẽ phát ra tiếng bốp nghe rất vui tai. Khi chín quả sẽ có màu đỏ rất đẹp, vị hơi chua, có thể chế biến làm mứt, thậm chí làm thuốc chữa bệnh. Những quả tầm bóp này có tác dụng rất tốt trong việc giải nhiệt, chữa các bệnh về thận, bài tiết, chữa ho, tiêu đờm,…

Chế biến thành món ăn

Rau tầm bóp có thể chế biến thành nhiều món ăn và đều mang đến hương vị rất lạ, hơi đắng nhưng thanh và mát. Tầm bóp luộc, nấu, xào với thịt đều rất hấp dẫn. Trong các bữa tiệc chung vui gia đình, bạn bè, tầm bóp cũng xuất hiện cùng với món lẩu. Tầm bóp không chỉ sạch mà còn rất tốt cho sức khỏe. Vì tính mát của rau nên rau có hiệu quả rất tốt cho việc chữa trị các bệnh dạ dày, giải nhiệt và trị mụn nhọt.