Bạch cầu cấp dòng tủy và những điều cần biết

Bệnh bạch cầu  dòng tủy cấp tính là  một loại ung thư máu xảy ra thường xuyên hơn ở  tuổi trưởng thành. Bệnh có xu hướng diễn biến nặng trong  thời gian ngắn nên cần được điều trị sớm để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến các bộ phận khác trên cơ thể cũng như tỷ lệ đe dọa đến tính mạng của người bệnh.  

 1. Triệu chứng và nguyên nhân  bệnh bạch cầu cấp dòng tủy 

 1.1.  Bệnh bạch cầu myeloid cấp tính là gì? 

Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính là một loại ung thư gây ra các vấn đề với nguyên bào tủy, tiểu cầu hoặc hồng cầu trong các mô mềm bên trong xương. Trong một số trường hợp, bệnh sẽ lan sang các bộ phận khác của cơ thể như hạch bạch huyết, gan, tủy sống, não và lá lách. 

  1.2. Các triệu chứng của bệnh bạch cầu myeloid cấp tính 

 Bệnh bạch cầu tủy xương ác tính  ảnh hưởng đến các tế bào và gây ra các triệu chứng của bệnh bạch cầu tủy cấp tính. Các triệu chứng phổ biến là: 

 Dễ bị bầm tím không rõ nguyên nhân là một trong những triệu chứng của bệnh bạch cầu  dòng tủy cấp tính 

 Dễ bị bầm tím không rõ nguyên nhân là một trong những triệu chứng của bệnh bạch cầu  dòng tủy cấp tính 

 – Suy kiệt, xanh xao, khó thở do  thiếu hồng cầu. 

  – Dễ bị nhiễm trùng do thiếu tế bào bạch cầu khỏe mạnh. 

  – Chảy máu bất thường như: rong kinh,  vết bầm tím không rõ nguyên nhân trên da, chảy máu cam, chảy máu nướu răng…

 – Da nổi mẩn đỏ hoặc nổi nốt. 

 – Đột ngột đổ mồ hôi  về đêm, sốt cao.  

 Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng ít gặp hơn như đau khớp, nhức xương, nổi  mảng  tím  trên  da nhợt nhạt. 

  1.3. Nguyên nhân của bệnh bạch cầu myeloid cấp tính 

 Những thay đổi  DNA có thể thay đổi các tế bào tủy xương từ  khỏe mạnh  sang bị bệnh. Lúc này, các tế bào khỏe mạnh sẽ phát triển và thực hiện nhiệm vụ của chúng dựa trên  thông tin có trong sợi DNA của tế bào. Trong bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính, những thay đổi trong sợi nhiễm sắc thể dẫn đến thông tin di truyền bị lỗi và hình thành bệnh. 

  Các yếu tố sau đây có liên quan đến bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính: 

 – Hút thuốc lá kéo dài. 

  – Tiếp xúc với hóa chất. 

 – Dùng một số loại thuốc để hóa trị. 

 – Một số bệnh  về máu.

  – Tiếp xúc với bức xạ.  

 – Di truyền. 

  2. Điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy như thế nào?  

2.1. Điều trị ban đầu 

 Đối với  bệnh nhân đến cơ sở y tế  khi nghi ngờ mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy, trước tiên bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu sức khỏe xem có  hạch, nốt đỏ chảy máu, vết bầm tím trên da hay không, hỏi về lối sống và các phương pháp điều trị  trước đó.  Để có cơ sở đưa ra chẩn đoán cuối cùng về bệnh, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh  thực hiện một số xét nghiệm sau: 

  Xét nghiệm máu: bao gồm: 

 Xét nghiệm  máu toàn bộ: Đánh giá các tế bào lưu thông  trong máu. Người bệnh bạch cầu cấp dòng tủy thường bị tăng bạch cầu, giảm tiểu cầu, không đủ hồng cầu.  

 Phết máu ngoại vi: để kiểm tra tế bào blast, loại và số lượng bạch cầu, tiểu cầu và những thay đổi về hình dạng của tế bào máu. 

  Xét nghiệm đông máu và sinh hóa máu:  đo hoạt tính hoặc nồng độ của một số chất trong máu. Mặc dù kết quả xét nghiệm không phải là chẩn đoán, nhưng chúng có thể giúp đánh giá  chức năng gan/thận và các vấn đề về đông máu. 

 – Sinh thiết tủy xương 

 Bệnh nhân sẽ được lấy mẫu tủy xương từ phía sau xương chậu để gửi đến phòng thí nghiệm nhằm tìm cơ sở chẩn đoán bệnh bạch cầu. Thử nghiệm có thể được lặp lại sau đó để kiểm tra hiệu quả của việc điều trị.  

 – Chọc dò thắt lưng 

 Thử nghiệm này được thực hiện để thu thập dịch não tủy thông qua một cây kim đặc biệt được đưa  qua da vào  ống tủy. Xét nghiệm giúp xác định xem ung thư đã lan đến tủy sống hay chưa. 

  – Hóa mô miễn dịch và tế bào học dòng chảy 

 Để thực hiện xét nghiệm này, mẫu máu hoặc dịch hút tủy xương  sẽ được xử lý bằng kháng thể rồi quan sát dưới kính hiển vi hoặc sử dụng các thiết bị chuyên dụng để xác định  loại tế bào bạch cầu – miễn dịch  theo chỉ tiêu kháng nguyên làm bề mặt.  Tùy thuộc vào loại tế bào gốc và mức độ trưởng thành của chúng, các tế bào ung thư bạch cầu có các kháng nguyên khác nhau. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ phân loại bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính. 

 2.2. Thực hiện điều trị 

 Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy tiến triển rất nhanh và dễ lây lan khắp cơ thể nên cần được điều trị tích cực càng sớm càng tốt để hạn chế tối đa các biến chứng. Việc điều trị bệnh lý này bao gồm hai giai đoạn:  

  Giai đoạn điều trị  cảm ứng: các tế bào bạch cầu bị đột biến trong tủy xương và máu bị phá hủy. 

 – Giai đoạn điều trị  củng cố: các bạch cầu đột biến còn tồn tại hoặc không hoạt động nhưng dễ  tái phát sẽ bị tiêu diệt.  Hiện nay, các phương pháp được sử dụng để điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy là: 

  – Hóa trị: 

 Dùng thuốc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư bằng cách tiêu diệt hoặc ngăn không cho chúng phân chia. Thuốc  uống hoặc qua cơ bắp hoặc tiêm tĩnh mạch để đi vào máu và tiếp cận các tế bào ung thư. Phương pháp này được thực hiện tùy thuộc vào tiên lượng và loại bệnh mà bệnh nhân mắc phải. 

  – Xạ trị: 

 Phương pháp điều trị sử dụng tia X năng lượng cao hoặc  bức xạ khác để tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Phương pháp này sử dụng một thiết bị bên ngoài cơ thể để đưa bức xạ đến vùng  ung thư, hoặc bức xạ  toàn thân để đưa bức xạ đến tất cả các vùng của cơ thể.

  – Hóa trị kết hợp  ghép tế bào gốc: 

 Hóa trị giết chết các tế bào ung thư, nhưng nó cũng giết chết các tế bào khỏe mạnh. Vì vậy, người ta kết hợp với ghép tế bào gốc để thay thế tế bào tạo máu. Tế bào gốc được lấy từ tủy xương hoặc máu của bệnh nhân hoặc người hiến tặng, sau đó được  đông lạnh và lưu trữ. 

 Khi  bệnh nhân hoàn thành liệu trình xạ trị/hóa trị toàn thân, tế bào gốc dự trữ sẽ được truyền lại cho bệnh nhân. Ở đó nó sẽ phát triển thành một tế bào máu bình thường.

  Liệu pháp nhắm mục tiêu: 

 Phương pháp này điều trị bệnh bạch cầu  dòng tủy cấp tính bằng thuốc hoặc các chất khác để xác định và tấn công trực tiếp các tế bào ung thư. Ưu điểm của liệu pháp nhắm mục tiêu là nó ít gây hại cho các tế bào bình thường hơn so với hóa trị  hoặc xạ trị. 

  Bệnh bạch cầu  dòng tủy cấp tính hầu như luôn khó phát hiện  ở giai đoạn đầu. Vì vậy, khám sức khỏe tổng quát định kỳ được coi là giải pháp giúp phát hiện bệnh  sớm, đặc biệt ở nhóm  nguy cơ cao.